Ubuntu

De blogs die hier worden gepubliceerd zijn persoonlijke meningen, inzichten van de schrijver en verwoorden niet de mening van de Participatieraad Hilvarenbeek.

De blogs kunnen bedoeld zijn om een discussie te starten, een mening te delen en/of andere inzichten ter sprake te brengen.

Burgerparticipatie.

Sinds het begin van dit jaar hebben we te maken met een pandemie met de naar Covid-19 of in gewone taal het Corona-virus. De pandemie heeft ons in de greep, we schakelen massaal over naar de digitale wereld (vergaderen, boodschappen doen, goederen bestellen), wat dat betreft zijn we als mens zeer flexibel en kunnen vele van ons zich redelijk snel aanpassen.

Maar het corona-virus brengt ook de gevolgen van de jarenlange individualisatie van onze maatschappij aan het licht. Steeds vaker lezen, horen en zien we dat de 1,5 meter afstand, ter bescherming van onze medemens, niet meer wordt nagekomen.  Hier stelt men dus het eigen genot en belang dus voor dat van het algemene groepsbelang of het belang van de samenleving. Hoewel het gevolgen van individualisatie nu erg zichtbaar worden heeft de maatschappij als geheel al langer te maken met de gevolgen daarvan: de bermen langs fietspaden en wegen liggen vol rotzooi, de verenigingen krijgen steeds moeilijker aanwas in hun vrijwilligersbestand, woningen verkopen we tegen de maximale prijs en ondertussen klagen we dat onze jongeren geen woningen kunnen kopen én de overheid sluit netjes aan in de rij en legt steeds meer terug op de eigen verantwoordelijkheid van de burger.

 Enige tijd terug was er een test onder kinderen in een klein Afrikaans dorp. In het dorp waren weinig voorzieningen en geen winkels. Het inkomen van de bevolking was laag en wat ze hadden kon alleen besteed worden aan de eerste levensbehoefte. Voor de kinderen was er geen of slechts zelden wat extra’s, fruit of snoep. De onderzoeker nodigde de kinderen uit voor een hardloopwedstrijd en beloofde de winnaar een grote tas met fruit en snoep, die degene die won helemaal alleen mocht meenemen en opeten. De kinderen, meisjes en jongens van alle leeftijden, gingen op een rij staan, op zo’n 400 meter van de finishlijn. De onderzoeker gaf het start signaal en wilde zien wie het eerste over de finish zou komen. De onderzoeker kon zijn ogen niet geloven, de kinderen gaven elkaar allemaal een hand en liepen gezamenlijk, zo snel als de langzaamste kon lopen, naar de finish om daar gezamenlijk over de lijn te komen. De beloofde grote tas werd gezamenlijk in ontvangst genomen. Nadat de onderzoeker over de verbazing was heen gekomen vroeg hij waarom de kinderen dit hadden gedaan. Het antwoord was eenduidig en eenvoudig. Hoe kan die ene winnaar genieten van zijn prijs, als hij dat niet kan delen met zijn mede dorpsgenoten. In dit onderzoek kwam duidelijk naar voren wat men bedoelt met Ubuntu.

Aartsbisschop Desmond Tutu verklaarde Ubuntu het als volgt: Iemand met ubuntu staat open voor en is toegankelijk voor anderen, wijdt zich aan anderen, voelt zich niet bedreigd door het kunnen van anderen omdat hij of zij genoeg zelfvertrouwen put uit de wetenschap dat hij of zij onderdeel is van een groter geheel en krimpt ineen wanneer anderen worden vernederd of wanneer anderen worden gemarteld of onderdrukt.

Nelson Mandela verklaarde met de volgende metafoor: Als een reiziger door een land trekt en bij een dorp stopt dan hoeft deze niet om voedsel of water te vragen. Zodra hij stopt, geven de mensen hem eten en nodigen hem uit. Dit is slecht één aspect van Ubuntu, want er zijn verschillende aspecten. Ubuntu betekent niet dat mensen niet rijk mogen worden. De vraag is, Verrijk je jezelf om de gemeenschap om je heen in staat te stellen zich te verbeteren?

 De gevolgen van de pandemie vraagt nu maar zeker ook de komende jaren, om het individualisme los te laten zodat we samen de gevolgen kunnen dragen. Maar kunnen wij, als maatschappij die omslag maken?

Ik heb er vertrouwen in, dat het ons gaat lukken, dat wij als buren, dorpsgenoten en samenleving als geheel de individualisering kunnen draaien richting Ubuntu, laten we, zolang het nodig is op 1,5 mtr afstand, gezamelijk over de finish gaan. 

Met een vriendelijke Ubuntu groet,

Participatiedenker Michèle